ABCD खबर

कृष्ण प्रजापति
स्थानीय निर्वाचन झीगु लुखाखरुइ थ्यंक वयेधुंकूगु दु । निर्वाचनय् थीथी कथंया आश्वासन व प्रलोभनत क्यनाः उम्मेदवारत झीगु लाछिइ व छेँय् छेँय् वयाच्वंगु अवस्था दु । थ्वहे इलय् स्वनिगः दुनेया मौलिक कला, संस्कृति व सम्पदा रक्षा यायेगु लागिं स्थानीय जनतां दबाबमुलक ज्याखँ यायेमाःगु आवश्यकता खने दयाच्वंगु दु । चुनावय् त्याना वंपिसं न्यादँ तक थःगु हे कथं गतिविधि यानाच्वनी । जब थःपिनि म्याद फुइ उपिं व वया नापं प्रतिश्पर्धा याइपिं नं हाकनं चुनाबी मैदानय् खने दयेक वइ । थ्वहे मौकाय् झी स्थानीय जनतां उमित दबाबमुलक ज्याखं मार्फत् थःपिनि धारणा न्ह्यःने ब्वयेमाःगु अवस्था वयाच्वंगु दु । थ्वहे इलय् झीगु छुं धाये मफुत धाःसा झी हाकनं न्यादँ तकया लागिं आशां द्याइ । उकिं नं थ्व इलय् सम्बेदनशील जुयाः थःगु मौलिक हक अधिकार संरक्षणया लागिं स्वनिगः दुने नेवाःतय्सं थःपिनि अवधारणापत्र तयार याःगु दु । गुगु नेवाःतय् राष्टिय संगठन नेवाः देय् दबू स्वनिगः विशेष प्रदेशं तयार याःगु खः ।
    स्वनिगः दुने विकास निर्माण नापं गब्लें फाष्ट ट्याय्कया खँ न्ह्यःने वइ । गब्लें स्मार्ट सिटी धाधां थनया उब्जनीशील जग्गाजमीन फुक्कं पिनं वःपिनि ल्हातय् लाकेगु कुतः जुयाच्वनी । स्वनिगः दुनेया आदिवासी नेवाः जातिया समस्या थ्वहे खः । थःगु भूमिं थः बिस्थापित जुइगु थेंज्याःगु अति गम्भीर समस्यापाखें बचे जुइगु निंतिं स्वनिगःबासीत सचेत व संगठित जुइमाः । तर उकिया नेतृत्व सुनां यायेगु ? नेवाः देय् दबू स्वनिगः विशेष प्रदेशं उकियात मनन यानाः मौलिक हक अधिकार संरक्षणया निंतिं मंकाः कथं नेवाः अवधारणापत्र प्रस्तुत याःगु दु । उगु अवधारणापत्र निर्वाचन न्ह्यः थीथी राजनीतिक पार्टीयात बियेगु दबूया योजना जुल । थ्वहे कथं थीथी राजनीतिक पार्टीया ज्याकुथिइ वनाः उगु अवधारणापत्र लःल्हायेगु ज्या जुल । नापं आः मनोनयनपत्र दर्ता यायेधुंक थीथी राजनीतिक पार्टीया उम्मेदवार जूपिंत नं उगु अवधारणापत्र लःल्हाइ । थःपिनि अलग्ग कथं सभा, सम्मेलन मार्फत् नं जनप्रतिनिधितय्त दबाब बियेगु ज्या जुयाच्वनी ।
    न्हापा न्हापा नं थज्याःगु ज्या मजूगु मखु जू । तर उकियात ब्यवस्थित रुपं यायेगु ज्या धाःसा थ्वहे न्हापांखुसी खः । न्यादँ न्ह्यः स्थानीय निकायया निर्वाचन जुइ न्ह्यः नं नेपाः बैंक्वेटय् नेवाः जागरण मञ्चपाखें स्वनिगःया नेवाःतय् समस्यायात कयाः उम्मेदवारत नापं प्रतिवद्धता प्वंकेगु ज्याझ्वः जूगु खः । थ्वहे प्रतिवद्धता कथं नेपालभाषा मंकाः खलःया दबू छेँ दनेगु लागिं महानगरं आर्थिक ग्वाहालि यायेगु व येँ दुनेया थीथी स्कुलय् स्थानीय भाषां स्थानीय पाठ्यक्रम तयार यानाः लागू यायेगु ज्या छता ताःलागु दु । दबाबमुलक ज्या मजूगु जूसा थुलि नं मजुइगु खइ । महानगर, नगर वा वडाय् न्ह्याम्ह प्रतिनिधि त्यानावंसां नेवाः जातिया स्थानीय समस्यायात कयाः अभियान कथं न्ह्यानाच्वंगु थुगु नेवाः अवधारणापत्र कार्यान्वयन याकेगु झीगु दायित्व खः । उकिं नं पत्रकार सम्मेलन यानाः देय् दबूया अवधारणापत्रयात सार्वजनिक यायेगु जक मखुसें बस्ती बिस्तार व उत्पादन ह्रासया विषयय् सचेत जुयाः झीसं थःपिनि भूमि रक्षाया लागिं नं निरन्तर दबाब बियाच्वने फयेकेमाः ।
    संगठित अभिब्यक्ति विनाया हरेक असन्तोषत प्राप्तिइ मखु बलिदानय् क्वचाइ । नेवाः देय् दबूपाखें तयार याःगु अवधारणापत्र अथे बलिदानय् क्वचायेके बिइमजिउ । चुनाबया इलय् झी सुं नं मौन च्वनेमजिउ । साधारण जनतांनिसें जिम्मेवार मनूतय्सं तकं चुनावया इलय् थःगु हक अधिकार रक्षा यायेगु अभियानयात ताःलाकेत ग्वाहालि यायेमाः । स्वनिगः दुने व स्वनिगः पिनेया नेवाःतय् समस्या पाः । अथेहे जिल्ला जिल्लाय् समस्या नं फरक जुइफु । अथे जुयाः दबाबमुलक ज्या याना वनेगु इलय् स्थानीय समस्या स्वयां फरक फरक कथंया माग न्ह्यब्वये मालेफु । उकिं नं थुगु इलय् नेवाः अभियान कथं थीथी जिल्ला व नगरपालिकाय् दबाबया ज्याझ्वःत निरन्तर रुपं यानाच्वनेमाः । थज्याःगु इलय् स्थानीय समस्यायात थुइक ज्या यायेगु हे झीगु हक अधिकार सुरक्षा यायेगु उपाय जुइफु । छगू छगू पालिका व छगू छगू जिल्लाया समस्या फरक फरक कथं खने दयाच्वनीगु जुया नं मंकाः रुपं दबाब बियेगु खःसां माग फरक जुइफु ।
    स्वनिगः नेवाःतय् आदिभूमि खः । थन नेवाःतय्सं थीथी कथंया कला, संस्कृति व सम्पदा निर्माण यानावंगु खः । उकिया दक्कलय् अप्वः माया नं नेवाःतय्त हे जक दइ । पिनं वःपिं व थनया भूमि प्रति जागरण मदुपिसं उकिया माया म्हो जक याइ । उकिं नं थन न्हूगु बस्ती स्मार्ट सिटी तयार यायेमाःगु, पुलांगु स्वरुप ध्वस्त यायेमाःगु आदि खँ पिहां वयाच्वनीगु खः । वास्तबय् स्वनिगः द्धलंद्धः दँ न्ह्यःनिसें हे स्मार्ट सिटी खः । ल्वहंहिति, फल्चा, चुक, ननि व थनया देगः लाछिया स्वरुप स्वयेगु इलय् तसकं हे ब्यवस्थित रुपं नगर स्थापना यानातःगु दु । थज्याःगु संसारय् हे दुर्लभ व मौलिक शैलीं नगर स्थापना यानातःगु थाय् म्हो हे जक दइ । अझ संसार न्यंकं नां जाःगु देगः दरवारत झीथाय् गाक्कं दु । उकियात हे बिस्थापित यायेगु कथं न्हूगु स्मार्ट सिटीया अवधारणा, फाष्ट ट्याय्कया अवधारणा व हाइटेशनया खँ पित हयाः थनया उब्जनीशील जग्गा लाकेगु व पुलांगु नापं ऐतिहासिक बस्तीयात ध्वस्त यायेगु ज्या गब्लें प्रगतिशील ज्या जुइमखु ।
    वास्तवय् छपुच भूमाफियातय्गु चंगुलय् लानाः राजनीतिक पार्टीतय्सं थुकथं स्मार्ट सिटी दयेकेगु, पुलांगु बस्ती ध्वस्त यायेगु व लँ तब्याकेगु नामं स्थानीय नेवाःतय्त बिस्थापित यायेगु स्वयाच्वंगु दु । थौं स्वनिगःया मू समस्या धइगु हे थ्व जुयाच्वंगु दु । न्हापा हे गां गामय्या जग्गा तसकं हे दंक न्यायेगु अले चुनाव जुइगु इलय् राजनीतिक पार्टीतय्त चन्दा बियेगु नापं त्याना वने धुंक उकथं दंक न्यानातःगु थासय् हे न्हूगु बस्ती निर्माण यानाः थःपिं अझ तःमि जुयेगु काइदा भूमिफियातय्सं नालाच्वंगु दु । स्मार्ट सिटी जक मखु कि दोश्रो उपत्यका कथं लप्सिफेदी पारी सिन्धुपाल्चोक जिल्लायात करोडौं मनू च्वने जिउगु कथं विकास यायेगु अवधारणा नं अज्याःपिं भूमाफीयातय्सं न्ह्यब्वयाच्वंगु दु । स्मार्ट सिटीया बिरोध यायेवं बिकास बिरोधी जुइगु मखु । स्वनिगः दुने ख्वपय् तकं पर्ति जग्गात नयेगु लागिं नं प्रदेश स्तरया खेल मैदानया खँ न्ह्यब्वयाच्वंगु दु । उकिया दूरगामी लिच्वः गन गथे लाइ धइगु खँ धाःसा उमिसं विचाः यायेफुगु मदुनि ।
    


...